Balık Hastalıkları

BALIKLARIMIZ: Sualtı dünyasının bu mükemmel canlılarının bize yaş�attığ�ı zevkler kadar onların daha iyi yaş�ayabilmeleri için bazı gereksinimleri olduğ�unu da unutmamalıyız.Her balığ�ın nasıl ayrı bir çekiciliğ�i varsa, sağ�lıklı olabilmeleri için de yapılarına uygun ayrı ortamlara ihtiyaçları vardır.Ö�ncelikle beslediğ�imiz balığ�ın ortam gereksinimlerini bilmeli ve akvaryumumuzun biyolojik dengesini(PH-GH..)onların istediğ�i düzeyde ayarlamalıyız. İş�te akvaryumunuzda sıkça rastlayacağ�ınız hastalıklardan bazıları;

Beyaz benek: Ç�ok sık rastlanan ve önlem alınmazsa kısa sürede yaygınlaş�an bir hastalıktır. Bu hastalıkta balığ�ın vücudu küçük beyaz lekelerle kaplanır. Tedavi için ilk olarak ısıyı sabit tutmalı ve piyasada rahatlıkla bulabileceğ�imiz ilaçları kullanmamız gereklidir. (..sera costapur…)

Oodınıum: Kuyruk ve kanatlarda çürümeyle baş�lar ve yavaş� yavaş� bu kısımlarda parçalanmaya sebep olur. Gövdeye ilerlediğ�inde ise bu hastalığ�ı tedavi etmek ise çok zordur. Tedavi için Oodınium ilaçları kullanılabilir. (…sera oodınopur…)

Mantar: Genelde yaralanmış� balıklarda görünen ve balığ�ın yaralanmış� ve hırpalanmış� bölgelerinde baş�layan bir hastalıktır. Kısa sürede kök salıp vücutta pamukçuklar oluş�turmaya baş�lar. Tedavi için pet shop’lardaki mantar ilaçlarından faydalanılabilir. (…sera mycopur…)
not: Hasta balıklarınızın tedavilerinde kullanılmak üzere küçük bir akvaryum temin etmenizi öneririz. Bu sayede hastalığ�ın tüm balıklarınıza bulaş�masını engelleyebilirsiniz.Saglikli bir akvaryum ve saglikli baliklar, her akvaryum severin temel dileklerinden biridir. Butun hastaliklarda oldugu gibi balik hastaliklarinda da erken teshis cok onemlidir.Bu nedenle baliklarimizin normal davranislarindaki degisiklikler uzerinde onemle durulmalidir.
Sağ�lığ�ı bozulan balığ�ı tanımak çok kolaydır. Balık türüne özgü renk ve davranısları yitirir. Renkleri solar, istahını kaybeder, çevresi ile ilgisi azalir, hareketleri anormalleş�ir. Hastalik unsuru akvaryuma kendiliğ�inden girmez. Onlari akvaryuma biz kendi ellerimizle, akvaryuma koyduğ�umuz hasta bir balik, temizliğ�inden emin olmadığ�ımız yem ya da bitki gibi elemanlarla sokarız. Sonuç olarak balıklarımıza sagladığ�ımız ortam ve besin onlarin saglıklarını bozacak nitelikte olmamalıdır.

Bir akvaryumda hastalık olusturabilecek etkenler nelerdir?

a) Akvaryumda kapasitesinden cok balık beslenmesi.
b) Akvaryum ş�artlarınıı besledigimiz balıklarin yaş�am ş�artlarını düş�ünmeden planlamamız ya da ş�artların sabit tutulamaması.
c) Yaş�am ş�artları (ısı, ış�ık, pH, sertlik… gibi) cok farklı olan balıkları bir arada besleme çabaları.
d) Temizliğ�inden emin olunmayan canlı ya da kuru yemler.
e) Yanlış� tedavi.
f) Akvaryuma el ile mudahale.
g) Düzensiz ve yetersiz havalandırma.
h) Yanlış� besleme.
i) En onemlisi de ilgisizlik.

Akvaryumumuzda bir hastalik farkettiğ�imiz zaman yapmamiz gereken ilk sey hastalık balıkların hepsinde değ�ilse hasta balığ�ı diğ�erlerinden ayırıp hastalığ�ın sebeplerini araş�tırmaktır. Bu araş�tırmayı da kendimize birtakım sorular sorarak yapabiliriz:

1) Akvaryuma son zamanlarda yeni balık ya da bitki koydum mu?
2) Suyun durumu nasıl? Berrak mı, bulanık mı? pH’ı ve sertliğ�i nasıl?
3) Balıkların beslenmelerinde bir sorun var mı? Son zamanlarda farklı bir yem verdim mi? Yemin hepsi yeniyor muydu yoksa dibe çöken yem var mıydı?
4) Bitkilerin durumu nedir? Akvaryumda salyangoz gibi kabuklular var mı?
5) Akvaryum aksesuarlarımız düzgün çalış�ıyor mu? ş�artları sabit tutabiliyor muyum?
6) Hasta balık akvaryumda diğ�er balıklar tarafından rahatsız ediliyor muydu?
7) Su değ�isimleri düzenli olarak aksatılmadan yapıldı mı?
8) Akvaryum doğ�rudan güneş� ış�ığ�ı alıyor mu?(Eğ�er alıyorsa bu aş�ırı alg olusumu ve suyun ısısnda dalgalanmalara sebep olacaktır.
9) En onemli sorulardan biri de hastalik ya da olumun ayni tur balikta mi yoksa butun turlerde mi oldugudur.

Butun bu ve benzeri sorulara verdiğ�imiz cevaplardan sonra iş� sadece guvenilir bir kaynağ�a (daha tecrubeli biri, akvaryumcunuz, kitaplar… gibi) ya da tecrübelerinize basvurup hastalığ�ın ismini koymaktır.
Ö�rneğ�in; ğ°cinde cok fazla balık bulunan bir akvaryumunuz var, düzenli su değ�iş�imlerini ihmal ettiniz, suyun pH’ı yüksek, bitkiler cok iyi, akvaryum doğ�rudan güneş� ış�ığ�ı alıyor, birçok balık kramp girmis gibi aniden oluyor.(Bunlar sorularımıza aldığ�ımız cevaplardır) Yüzgecçer hafifce parça parça olmuş� ve deri biraz mat(Bunlar balık üzerindeki görsel belirtiler) Artik hastalığ�ın adını koyabiliriz:

AMONYAK ZEHİRLENMESİ. (Litrede 1-2 mg.amonyak baliklar icin oldurucudur.) Bu sekilde hastalik teshis edilip adi konulduktan sonra bircok hastaligin tedavisi icin sadece sorulara aldigimiz cevaplarin bazilarini tersine cevirmemiz yeterlidir.Amonyak zehirlenmesi durumunda balik sayimiz zaten olumlerle dusmustur, su degisimini yapmamiz gerekiyor.Su degisimiyle beraber pH’ta dustu.Akvaryumumuzu dogrudan gunes isigi almayacak bir yere yerlestirdikmi amonyak zehirlenmesi sorunumuz cozumlenmistir.(Ornekte filtrenin devamli calisarak suyu temizledigi varsayilmistir)
Dikkat edilmesi gereken hususlar:
1) Akvaryuma koyacagimiz su 48 saat üzeri acik ve su yüzeyi genis kaplarda dinlendirilmelidir.
2) Akvaryum suyunun pH’ini baligin dogal ortamindaki pH degerine mutlaka uydurun.
3) Akvaryum her zaman temiz ve akvaryum tabani pislikten arindirilmis olmalidir.
4) Akvaryum suyunun cinko, bakir, demir gibi madenlerle temasindan kaçininiz. Bunlar suyun zehirlenmesine neden olur.
5) Akvaryumun gereginden fazla havalandirilmasi az havalandirilmasi kadar tehlikelidir.
6) Akvaryumun isisini sabit tutunuz. Balıklarda en çok hastalık akvaryum koş�ullarının uygun olmaması veya akvaryuma yeni balık yada zararlı bir ş�eyler bırakılmasıyla gelir balıklarınızın hastalanmaması için filtrenizin temizliğ�ini aksatmamanız , balıklara fazla yem vermeyiniz , ısıyı 28 dereceye ayarlayınız balığ�ın türüne göre ( ısı 26 — 28 derece arasıdır ) hasta balığ�ı akvaryumunuza sokmayınız .
MANTAR: Akvaryumda en çok rastlanan hastalıktır . Akvaryum içindeki pislikler, ölü balık ve bitki yapraklarından, yem atıklarından balık pisliklerinden kaynaklanır fazla yem atınca akvaryuma dibe çöken yem kaldıkça bozulur ve asit bırakır suya veya uzun süre temizlenmeyen filtrede mantar hastalığ�ına neden olur veya hasta bir balığ�ın akvaryuma bırakılmasıyla da mantar hastalığ�ı ortaya çıkar

BELİRTİLERİ: Balığ�ın derisinde ince tüylü pamuk görüntüsü oluş�ur.
TEDAVİSİ : Mantar ilacı bırakınız mümkün mertebe tanınmış� firmaların kaliteli ilaçlarını tercih ediniz. Aksi taktirde öldüreceğ�iniz balık fiyatı ilacın fiyatından çok üstüne çıkar . Akvaryuma tuz atınız tuz iyotlu olan tuz olmalıdır ( kalın tuz turş�u , peynir veya zeytinlerde kullanılan tuzdur ) akvaryumdan 1 tas yardımıyla aldığ�ınız suyla tuzu eritiniz çünkü eritilmeden direk atılan tuzu balık yer ve iç organlarını parçalar tuz . Tuz oranı ise 25 lt.ye 1 çorba kaş�ığ�ı kadardır. Balığ�ın temiz ortamda olması hastalıktan korunmanın en önemli ş�artıdır .

BEYAZ BENEK: Hemen hemen her tatlı su akvaryumunda bu hastalığ�a rastlamak mümkündür .Akvaryumun suyunu değ�iş�tirildiğ�inde , ısıtıcısı olmayan akvaryumlarda ve yeni balık bırakıldığ�ında akvaryuma beyaz benek hastalığ�ı görünür .
BELİRTİLERİ: Balığ�ın deri kısmı ve yüzgeçlerinde gözle görülen beyaz nokta nokta bir örtüyle kaplanır, solungaçlarını hızlı hızlı hareket ettirir.TEDAVİSİ: Isıyı yükseltiniz 28 dereceye çıkarınız ve beyaz benek ilacı kullanınız ( metine mavisi ) filitreyi yıkayınız

KUYRUK çürümesi: Fazla renkli balıklar ve Japon balıkları bu hastalığ�a çok duyarlıdır hastalığ�ın birinci nedeni kirli akvaryum diğ�er nedenler ise baş�ka balıkların yüzgeçlerinin ısırması , yetersiz beslenme ve az vitamin verilmesi suyun kirli olmasıdır .
BELİRTİLERİ: Kuyruğ�un kısalması yüzgeçlerin tel tel olarak gözlenmesi

.TEDAVİSİ:Kuyruk çürümesi ilacı kullanılması mantar ilacı aynı iş�i görür akvaryuma tuz atınız .
BALIK KENESİ: Balığ�ın özelikle solungaç tarafında olur gözle görünebilir yuvarlak biçimdedirBELİRTİLERİ: Balık huzursuz bir biçimde dolaş�ır kendini kuma sürter

TEDAVİSİ: Kepçeyle aldığ�ız balığ�ın üstünden keneyi bir cımbız yardımıyla dikkatlice alınız.

HASTALIK BELİRTİLER

Beyaz benek Beyaz grimsi benekler

Kuyruk kanat çürümesi Kuyruk ve yüzgeçlerde beyazlama

Mantar Beyaz iplikimsi oluş�umlar

Ağ�ız fungusu Ağ�ız ve yanaklarda mantara benzer beyaz tabaka

Göz fırlaması Aş�ırı göz büyümesi ve fırlaması ( Genelde Japon balıklarında görülür)

Balık veremi Zayıflama, iş�tahsızlık, zayıflık, refleks azlığ�ı

Kadife hastalığ�ı Balığ�ın üstünde ince bir toz bulutu gibi bir tabaka

Kara leke hastalığ�ı Balık üstünde siyah noktalar

Neon hastalığ�ı Balık üstünde sarımsı lekeler (Genelde Tetra ve Neon’larda görülür)

Solungaç hastalığ�ı Su yüzeyinde yüzme, yem yememe ve solungaç kenarlarında beyazlık

Sümüklü deri hastalığ�ı Hareket ve beslenmede isteksizlik

Balık biti Deri üstünde kamçılı parazitler

Actheres Ambloptitis Solungaçlarda tahribat ve deri üstünde parazitler

Gyrodactylus Yüzgeçlerde yıpranma, yer yer kızarmış� bölgeler

Furunkulozis Deride ş�iş�meler ve kabarcıklar, balıkta renk solması

Hexamita Zayıflama, iş�tahsızlık ve ani yüzme hareketleri

Kolomnaris Vücutta yuvarlak delikler ve kenarlarınsa sarımsı yapış�kan bir madde

BEYAZ BENEK: En çok tanınan parazitlerden biridir. Balığ�ın üzerinde iğ�ne baş�ı büyüklüğ�ünde grimsi beyaz renkte çok sayıda benekler görülür. Parazit balığ�ın üzerindeyken tedavi edilemez. Zamanla balığ�ın halsizleş�mesi ve ölümüne sebep olur.

KUYRUK KANAT E�Rİ�MESİ: Bunlar genelde bakteri ve mantarların oluş�turdukları hastalıklardır. Kuyruk ve
yüzgeçlerin kenarlarında beyazlanmayla baş�lar ve vücuda doğ�ru yayılır. Erken fark edilmesi tedaviyi kolaylaş�tırır.

MANTAR: Ö�oğ�unlukla bakımsız ve yaralanmış� balıklarda deri üzerinde beyaz iplikimsi oluş�umların görülmesiyle kendini belli eder. Hastalığ�ın önlemi erken alınmaz ve yayılmasına olanak tanınırsa, mantarın geliş�tiğ�i bölge ufak bir pamuk parçasını andırır. Bu hastalığ�ın en önemli belirtileri yorgunluk ve iş�tahsızlıktır.

Ağ�IZ FUNGUSU:Balığ�ın baş� kısmında, özellikle yanak ve ağ�zında mantara benzer bir görünümde beyaz bir tabaka oluş�ur. Balığ�ın ağ�zında bir bozulma görülür. Hastalığ�ın ilerlemesi durumunda ağ�ız çevresi bakteri tarafından kemirilerek hayvanın ölümüne sebep olur.

GÖ�Z FIRLAMASI: Bu hastalıkta gözlerden biri veya her ikisi de göz yuvasına sığ�mayacak ş�ekilde büyür, daha sonra ş�iş�erek patlar ve sonuçta balığ�ın kör olmasına yol açar. Daha çok japon balıklarında görülen bir hastalıktır.

BALIK VEREMİ: Genelde balıklarda bir zayıflama ve iş�tahsızlık ile kendini belli eder. Hasta balıkların refleksi zayıflar, dolaş�amaz ve durgunlaş�ır. Tedavi edilmediğ�i zaman toplu ölümlere sebep olur.

KADİFE HASTALIğ�I (OODİNİUM): Beyaz benek hastalığ�ına çok benzer. Ondan çok daha küçük olup balığ�ın üzerinde ince bir toz bulutunu andırır. Tedavi edilmezse ölümlere sebep olur.

KARA LEKE HASTALIğ�I: Balık üzerinde siyah noktalar halinde görülen ve balıklara zarar veren bir parazittir. Bu küçük parazit kurtlarının yumurtaları, balık yiyen kuş�ların dış�kılarıyla suya bırakılır. Yumurtadan çıkan larvalar salyangozlarda büyüyüp geliş�erek, buradan balıklara saldırır. Deri içine girerek siyah kistlere sebep olur.

NEON HASTALIğ�I ( PLİSTOPHORA ): Daha çok neon tetra balığ�ında görüldüğ�ü için bu balığ�ın ismiyle alınır. Balık üzerinde açık sarımsı lekeler halinde görülür. Kısa sürede kitle ölümlerine yol açar.

BAKTERiYEL SOLUNGAç� HASTALIğ�I: Micro bakterilerin sebep olduğ�u bu hastalıkta, balıklar suyun yüzeyinde yüzer, yem yemez, solunum hızlanır ve solungaç kapağ�ı normalden fazla açılarak kenarlarında beyazlık oluş�ur. Yüksek oranda ölümlere yol açan bir hastalıktır.

SÖüMüKLü� DERİ HASTALIğ�I (COSTİA): Deride ve solungaçta hastalık oluş�turan bir parazittir. Serbest yüzer uzun kamçılarıyla hareket eder. ğ°lerlemiş� durumlarda balığ�ın üzeri sümükümsü bir hal alır. Balığ�ın hareket ve beslenmesinde isteksizlik görülür. Tedavi edilmezse ölümlere sebep olur.

PARAZİTSEL HASTALIKLARBALIK BİTİ (ARGULUS): Bir dış� parazit olup iri bir su piresi büyüklüğ�ündedir. ğ°lk bakış�ta pula benzer iki tane iri göz ve emicisi vardır. Balığ�ın derisine yapış�arak kan emer. Yumurtaları ve larvaları açıkta uzun müddet yaş�ayamaz. Parazit balığ�ın üzerinden bir cımbız vasıtasıyla alınır.

SOLUNGAÇ PARAZİTLERiACTHERES AMBLOPTİTİS SALMğ°NCOLA EDWARDSİ: Bu iki parazit birbirine çok benzer. Yumurtaları ve larvaları uzun müddet açıkta yaş�ayamazlar. Balıkların solungaçlarına hareketli ayaklarıyla iyice yapış�ırlar. Solungaçlara yaptıkları tahribat yüzünden ölümlere sebep olurlar.

GYRODACTYLUS: Bir çift çapası ve 16 yan çengeli vardır. Uygun durumlarda çıplak gözle görülebilirler. Bu dış� parazit balıklarda halsizlik, yüzgeçlerde yıpranma, deride matlık, yer yer kızarmış� bölgeler oluş�turur. Deri ve solungaçlara yerleş�erek balığ�ın ölümüne sebep olur.

FURUNKULOZİS: Hastalık balığ�ın sindirim sisteminde veya dış�tan tahriş� olan bölgelerde ortaya çıkar. Deri ş�iş�er, kabarcıklar meydana gelir. ğ°çleri pembemsi veya kırmızımtırak sıvı ile doludur. Hastalık balığ�ın solungaçlarında renk solmasına sebep olur. Eğ�er hasta balığ�ın solungaçlarına bastırılırsa kan geldiğ�i görülür.

HEXAMİTA: Balığ�ın ince bağ�ırsağ�ında yaş�ayan ufak, 8 kamçılı, hareketli bir parazittir. Bilhassa diskus balıklarında tipik bir hastalığ�a sebep olur. Balıkta zayıflama, iş�tahsızlık, ani yüzme hareketleri görülür.

KOLOMNARİS: Bu hastalığ�ı oluş�turan bakterilerin yapış�kan özellikleri vardır. Bu bakteriler vücutta yuvarlak delikler açarlar. Bu deliklerin kenarlarında sarımsı yapış�kan bir madde görülür. Yüksek sıcaklıkta fazla, düş�ük sıcaklıkta daha az görülür. Eğ�er solungaçlara musallat olmuş�sa kılcal damarları etkileyerek balıkların boğ�ulup ölmesine sebep olur.

Not: Yukarıdaki adı geçen balık hastalıklarının bazılarının tedavisi olmasına rağ�men bazılarının ise hala tedavisi bilinmemektedir.